治病要穴
3个月前 作者: 李梴
针灸穴治大同,但头面诸阳之会,胸膈二火之地,不宜多灸。背腹阴虚有火者,亦不宜灸。惟四肢穴最妙,凡上体及当骨处,针入浅而灸宜少;凡下体及肉浓处,针可入深,灸多无害。前经络注《素问》未载针灸分寸者,以此推之。
<strong>百会</strong> 主诸中等症及头风,癫狂、鼻病、脱肛,久病大肠气泄,小儿急慢惊风,痫证夜啼百病。
<strong>上星</strong> 主鼻渊、鼻塞、 肉及头风目疾。
<strong>神庭</strong> 主风痫羊癫。
<strong>通天</strong> 主鼻痔。左臭灸右,右臭灸左,左右臭,左右灸。鼻中去一块如朽骨,臭气自愈。
<strong>脑空</strong> 主头风目眩。
<strong>翳风</strong> 主耳聋及瘰 。
<strong>率谷</strong> 主伤酒,呕吐,痰眩。
<strong>风池</strong> 主肺中风,偏正头风。
<strong>颊车</strong> 主落架风。
以上头面部,详前经络,余仿此。
<strong>膻中</strong> 主哮喘,肺痈,咳嗽,瘿气。
<strong>巨阙</strong> 主九种心痛,痰饮吐水,腹痛息贲。
<strong>上脘</strong> 主心痛,伏梁,奔豚。
<strong>中脘</strong> 主伤暑及内伤脾胃,心脾痛,疟疾,痰晕,痞满反胃,能引胃中生气强行。
<strong>水分</strong> 主膨胀绕脐。坚满不食,分利水道,止泄。
<strong>神阙</strong> 主百病及老人、虚人泄泻如神。又治水肿、膨胀、肠鸣。卒死,产后腹胀,小便不通,小儿脱肛。
<strong>气海</strong> 多灸能令人生子。主一切气疾,阴证痼冷,及风寒暑湿水肿,心腹膨胀胁痛,诸虚 瘕,小儿囟不合。丹溪治痢,昏仆上视,溲注汗泄,脉大,得之酒色,灸后服人参膏而愈。
<strong>关元</strong> 主诸虚肾积,及虚老人泄泻,遗精,白浊,令人生子。
<strong>中极</strong> 主妇人下元虚冷虚损,月事不调,赤白带下,灸三遍令生子。
<strong>天枢</strong> 主内伤脾胃,赤白休息痢疾,脾泄及脐腹膨胀, 瘕。
<strong>章门</strong> 主痞块。多灸左边,肾积灸两边。
<strong>乳根</strong> 主膺肿乳痈,小儿龟胸。
<strong>日月</strong> 主呕宿汁,吞酸。
<strong>大赫</strong> 主遗精。
<strong>带脉</strong> 主疝气,偏坠,水肾,妇人带下。
以上胸腹部。
<strong>大杼</strong> 主遍身发热及疸、疟、咳嗽。
<strong>神道</strong> 主背上怯怯乏气。
<strong>至阳</strong> 主五疸痞满。
<strong>命门</strong> 主老人肾虚腰疼,及诸痔脱肛、肠风下血。
<strong>长强</strong> 主痔漏。
<strong>风门</strong> 主易感风寒,咳嗽,痰血,鼻衄,一切鼻病。
<strong>肺俞</strong> 主内伤外感,咳嗽吐血,肺痈肺痿,小儿龟背。
<strong>膈俞</strong> 主胸胁心痛,痰疟, 癖,一切血疾。
<strong>肝俞</strong> 主吐血,目暗,寒疝。
<strong>胆俞</strong> 主胁满干呕,惊怕、睡卧不安,酒疸目黄,面发赤斑。
<strong>脾俞</strong> 主内伤脾胃,吐泻疟痢,喘急,黄胆,食症,吐血,小儿脾风。
<strong>胃俞</strong> 主黄胆,食毕头眩,疟疾,善饥不能食。
<strong>三焦俞</strong> 主胀满,积块,痢疾。
<strong>肾俞</strong> 主诸虚,令人有子,及耳聋,吐血,腰痛,女劳疸,妇人赤白带下。
<strong>大肠俞</strong> 主腰脊痛,大小便难,或泻痢。
<strong>小肠俞</strong> 主便血、下痢,小便黄赤。
<strong>膀胱俞</strong> 主腰脊强,便难腹痛。
主诸疟、久疟,眼暗。凡五脏疟,灸五脏俞。
<strong>意舍</strong> 主胁满呕吐。
以上背腰部。
<strong>肩井</strong> 主肘臂不举及扑伤。
<strong>肩 </strong> 主瘫痪,肩肿、手挛。
<strong>曲池</strong> 主中风,手挛筋急痹风,疟疾先寒后热。
<strong>手三里</strong> 主偏风,下牙痛。
<strong>合谷</strong> 主中风,破伤风,痹风,筋急疼痛,诸般头病,水肿难产,小儿急惊。
<strong>三间</strong> 主下牙疼。
<strong>二间</strong> 主牙疾、眼疾。
<strong>支正</strong> 主七情气郁,肘臂十指皆挛及消渴。
<strong>阳谷</strong> 主头面手膊诸疾及痔痛、阴痿。
<strong>腕骨</strong> 主头面臂腕五指诸疾。
<strong>后溪</strong> 主疟疾,癫痫。
<strong>少泽</strong> 主鼻衄不止,妇人乳肿。
<strong>间使</strong> 主脾寒之证,及九种心痛,脾疼,疟疾,口渴。如瘰 久不愈,患左灸右,患右灸左,效。
<strong>内关</strong> 主气块及胁痛,劳热疟疾,心胸痛。
<strong>大陵</strong> 主呕血,疟。
<strong>劳宫</strong> 主痰火胸痛,小儿口疮及鹅掌风。
<strong>中诸</strong> 主手足麻木,战掉蜷挛,肩臂连背疼痛,手背痈毒。
<strong>神门</strong> 主惊悸,怔忡,呆痴等疾,及卒中鬼邪,恍惚振禁,小儿惊痫。
<strong>少冲</strong> 主心虚,胆寒,怔忡,癫狂。
<strong>列缺</strong> 主咳嗽风痰,偏正头风,及单鹅风,下牙疼。
<strong>少商</strong> 主双鹅风,喉痹。
以上手部。
<strong>环跳</strong> 主中风湿,股膝挛痛,腰痛。
<strong>风市</strong> 主中风腿膝无力,脚气,浑身瘙痒,麻痹。
<strong>阳陵泉</strong> 主冷痹,偏风,霍乱,转筋。
<strong>悬钟</strong> 主胃热,腹胀,胁痛,脚气,脚胫湿痹,浑身瘙痒,五足指疼。
<strong>足三里</strong> 治中风,中湿,诸虚耳聋,上牙疼,痹风,水肿,心腹膨胀,噎膈,哮喘,寒湿脚气。上中下部疾,无所不治。
<strong>丰隆</strong> 主痰晕,呕吐,哮喘。
<strong>内庭</strong> 治痞满。患右灸左,患左灸右,觉腹响是效。又主妇人食蛊,行经头晕,小腹痛。
<strong>委中</strong> 治同环跳。
<strong>承山</strong> 主痔漏。
<strong>飞扬</strong> 主行步如飞。
<strong>金门</strong> 主癫痫。
<strong>昆仑</strong> 主足腿红肿,牙齿疼痛。
<strong>申脉</strong> 主昼发 ,足肿牙疼。
<strong>血海</strong> 主一切血疾及诸疮。
<strong>阴陵泉</strong> 主胁腹胀满,中下疾皆治。
<strong>三阴交</strong> 主痞满痼冷,疝气脚气,遗精。
妇人月水不调,久不成孕,难产,赤白带下淋滴。
<strong>公孙</strong> 主痰壅胸膈,肠风下血积块,妇人气蛊。
<strong>太冲</strong> 主肿满行步艰难,霍乱手足转筋。
<strong>行间</strong> 主浑身蛊胀,单腹蛊胀,妇人血蛊。
<strong>大敦</strong> 主诸疝阴囊肿,脑衄,破伤风,小儿急慢惊风等症。
<strong>隐白</strong> 主心脾痛。
<strong>筑宾</strong> 主气疝。
<strong>照海</strong> 主夜发 ,大便闭,消渴。
<strong>太溪</strong> 主消渴,房劳不称心意,妇人水蛊。
<strong>然谷</strong> 主喉痹,咳唾血、遗精,温疟,疝气,足心热,小儿脐风。
<strong>涌泉</strong> 主足心热,疝气,奔豚,血淋气痛。
以上足部。